Το παλιό και το νέο σχολείο

Καθώς τα χρόνια περνούν και οι εποχές αλλάζουν, με το πέρασμα του χρόνου υπήρξαν τεράστιες αλλαγές σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα: από τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον τρόπο διδασκαλίας μέχρι την συμπεριφορά και την ενδυμασία που έχουν οι μαθητές και οι δάσκαλοι.

                Στην εποχή των παππούδων μας τα σχολεία ήταν άλλα ισόγεια και άλλα διώροφα με μικρά παράθυρα και σκεπή, με μεγάλες αίθουσες για να χωράνε τα παιδιά. Ανάλογα με τον αριθμό των τάξεων, διακρίνονταν από μονοθέσια έως εξαθέσια. Δεν είχαν κυλικείο ούτε κάγκελα να το οριοθετούν και η πόρτα τους ήταν κατευθείαν σε δρόμο ή αλάνα, που μετατρεπόταν σε προαύλιο στα διαλείμματα. Αντίθετα, τα δικά μας σχολεία είναι μεγάλα και πολυόροφα με μεγάλα παράθυρα, με περίφραξη, αθλητικούς χώρους, μεγάλα προαύλια και έχουν τάξεις όχι μόνο για τα τμήματα αλλά και για διάφορες ειδικότητες.

Παλιά, οι τάξεις είχαν μια έδρα ξύλινη πάνω σε βάθρο, έναν μαυροπίνακα, γύρω - γύρω εικόνες σχετικές με τα σπουδαιότερα μαθήματα και θρανία με καρέκλες ενωμένα μεταξύ τους, φτιαγμένα από ξύλο. Στο θρανίο άνοιγε καπάκι για αποθηκευτικό χώρο. Στις  τάξεις αυτές προσπαθούσαν να ζεσταθούν με μια  ξυλόσομπα, κουβαλώντας κάθε μαθητής καθημερινά ένα κούτσουρο. Σήμερα οι τάξεις μας διαθέτουν διαδραστικούς πίνακες, χάρτες, βιβλιοθήκες, μόνιμη θέρμανση με πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, θρανία και καρέκλες από ξύλο και σίδερο.

Οι παππούδες μας ήταν υποχρεωμένοι να αγοράζουν μπλέ τετράδια και να ντύνουν με μπλε διαφάνεια τα βιβλία τους, με μια ετικέτα στο κέντρο με το όνομα τους. Επειδή δεν είχαν όμως την οικονομική άνεση να τα αγοράζουν, συνήθως τα δάνειζαν μεταξύ τους  τα μεγαλύτερα στα μικρότερα παιδιά. Οι τσάντες τους ήταν υφασμάτινες ή υφαντές από τις μανάδες τους και αργότερα βγήκαν οι δερμάτινες με 1 ή 2 κουμπώματα. Επίσης, είχαν την πλάκα, η μια πλευρά της οποίας ήταν μαύρη και η άλλη με τετραγωνάκια για την αριθμητική. Αντίθετα, σήμερα οι μαθητές έχουν δωρεάν βιβλία ,laptop, εργαλεία, όργανα. Παίρνουν τετράδια με ότι εξώφυλλο τους αρέσει, τσάντες με πολλές θήκες και φερμουάρ ,πολλές φορές μεγαλύτερες από τους μαθητές, με κασετίνες και άλλα πολλά σχολικά είδη.

       Την παλαιότερη εποχή οι μαθητές φόραγαν σχολικές στολές, τη μαθητική ποδιά, χρώματος μπλε. Στα αγόρια ήταν σαν μπουφάν με φερμουάρ ή πουκάμισο με κουμπιά μπροστά, λευκό δαντελένιο γιακά και λεπτό ζωνάκι. Οι δάσκαλοι ήταν πάντα προσεγμένοι με κουστούμι και οι δασκάλες με μακριά μπλε φούστα, άσπρο πουκάμισο και μαντίλι. Στην σύγχρονη εποχή οι δάσκαλοι και οι μαθητές ντύνονται όπως θέλουν, ανάλογα  με τον χαρακτήρα τους, ενώ πολλές φορές το ντύσιμο τους αποτελεί έναν τρόπο επίδειξης γούστου και  πλούτου. Πλέον, υπάρχουν περιπτώσεις που δεν μπορείς να ξεχωρίσεις έναν δάσκαλο από ένα  μαθητή.

       Οι δάσκαλοι παλιά ήταν αυστηροί, αδιάλλακτοι, καθισμένοι στις έδρες τους πάνω σε βάθρα, πιστεύοντας ότι όσο πιο ψηλά ήταν η έδρα, τόσο πιο σεβαστοί γίνονταν και προκαλούσαν το αντίστοιχο δέος. Χρησιμοποιούσαν την βέργα ή βίτσα για τιμωρία και παραδειγματισμό προς τους άτακτους ή αδιάβαστους μαθητές. Θεωρούσαν ότι ήταν το «απόλυτο αφεντικό» και δεν δέχονταν καμία αμφισβήτηση, καθότι αυτοί κατείχαν την γνώση. Δίδασκαν όλα τα μαθήματα και όταν εξέταζαν κάποιον μαθητή και ήταν άριστος ή αρεστός σε αυτούς, τον έστελναν να κάτσει δίπλα στην ξυλόσομπα για να ζεσταθεί ως επιβράβευση. Οι μαθητές άκουγαν ήσυχοι και προσεχτικοί την παράδοση και περίμεναν στωϊκά να εξεταστούν σηκώνοντας δειλά-δειλά το χέρι τους. Στο δρόμο, αν έβλεπαν το δάσκαλο, έσκυβαν το κεφάλι τους ή έστριβαν από φόβο. Σήμερα, αντίθετα, οι δάσκαλοι είναι πιο υπομονετικοί, συζητούν φιλικά με τους μαθητές και είναι πρόθυμοι να δεχτούν οποιαδήποτε αμφισβήτηση, εφόσον είναι πιο ανεκτικοί με τους άτακτους, στους οποίους κάνουν κάποτε παρατήρηση και σε ακραίες περιπτώσεις τους στέλνουν στον διευθυντή. Οι μαθητές είναι πιο κοινωνικοί, φιλικοί και πρόθυμοι να συμμετάσχουν στο μάθημα, ενώ αν συναντήσουν έξω τον δάσκαλο, είναι απαθείς ή τον χαιρετούν.

     Παλαιότερα, δεν υπήρχαν Σαββατοκύριακα, γιατί τα Σάββατα πήγαιναν ακόμα σχολείο και τις Κυριακές ήταν υποχρεωμένοι το πρωί να πάνε εκκλησία και το μεσημέρι κατηχητικό. Τότε το πρωινό ξύπνημα ήταν πιο εύκολο, γιατί κοιμόντουσαν νωρίς και μετά το σχολείο περνούσαν ατέλειωτες ώρες παιχνιδιού στα σπίτια και στις αλάνες. Ενώ τώρα οι υποχρεώσεις των μαθητών τελειώνουν αργά το βράδυ. Στα διαλείμματα τότε έπαιζαν ή έτρωγαν το πρωινό τους απ’ το καλαθάκι που έφερναν από το σπίτι τους. Σήμερα ανταλλάσσουν mms ή sms με τα κινητά τους. Οι εκδρομές τους ήταν ξεχωριστές και όλοι ανέμεναν αργότερα, όταν καθιερώθηκε, στην πενταήμερη στο Λύκειο. Τώρα οι περίπατοι είναι απλά μια ευκαιρία να γλιτώσουν μάθημα.

     Οι σχολικές γιορτές ήταν θεαματικές, όπως και οι παρελάσεις, με απόλυτο συγχρονισμό, με τα παιδιά αγχωμένα, γιατί η συμμετοχή τους έπαιζε ρόλο στο βαθμό τους. Είχαν παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια και ποιήματα από το ανθολόγιο. Τώρα τα ποιήματα διαβάζονται από μέσα και οι παρελάσεις είναι μια απλή τυπική διαδικασία. Σήμερα οι χοροί είναι διεθνείς και γίνονται στις χοροεσπερίδες των σχολείων για να καλυφθούν τα έξοδα των εκδρομών. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς παλαιότερα, έκαναν γυμναστικές επιδείξεις, ανέβαζαν θεατρικά και μετέτρεπαν την λήξη της σχολικής χρονιάς σε γιορτή. Σήμερα την τελευταία μέρα παίρνουμε μαζί μας μια δεύτερη αλλαξιά και μπόλικες σακούλες για μπουγέλο.

Τότε αρκούσε το απολυτήριο του Γυμνασίου ή του Λυκείου. Σήμερα μαζεύουμε πτυχία, Μάστερ, Μεταπτυχιακά, Διπλώματα ξένων γλωσσών. Τότε υπήρχε η κουδούνα και η εγκυκλοπαίδεια, τώρα υπάρχει το ηλεκτρικό κουδούνι και το ίντερνετ. Στην αναμνηστική φωτογραφία οι μαθητές κάθονταν με σειρά και τάξη έχοντας σοβαρό ύφος και οι δάσκαλοί τους από πίσω σοβαροί. Σήμερα όλοι φοράνε ωραία ρούχα σαν σε επίδειξη μόδας και κάθονται σε σειρά χαμογελώντας με τον δάσκαλό τους ανάμεσα.

     Τελικά, όπως αποδεικνύεται η εξέλιξη σε όλα τα πράγματα με το πέρασμα των χρόνων έχει τα θετικά της και τα αρνητικά της. Το ίδιο ισχύει δυστυχώς και για την εκπαίδευση, καθότι όλες οι  αλλαγές που έγιναν σ’ αυτά τα χρόνια δεν είχαν πάντα μόνο θετικό αντίκτυπο, αλλά και αρνητικό με συνέπειες μη προβλέψιμες.

     Κι αν αλλάζουν οι εποχές, κι αν αλλάζουν τα συστήματα, εμείς πάντα ας ελπίζουμε ότι θα πάνε και θα γίνουν όλα καλύτερα.                             

    Ιωάννα Φαρμάκη (A4)

Το σχολείο του χθες και του σήμερα

Μπορεί να διακρίνει κάποιος πολλές διαφορές και ελάχιστες ομοιότητες συγκρίνοντας τα σχολικά χρόνια του τότε με αυτά του σήμερα.

Τα παλαιότερα χρόνια ο τρόπος εκπαίδευσης ήταν πολύ πιο αυστηρός σε σχέση με σήμερα και οι σχολικές υποδομές δεν ήταν οι ίδιες. Τα παλιά σχολεία είχαν ψηλοτάβανες, ευρύχωρες αίθουσες με μια ξυλόσομπα. Κάθε μαθητής ήταν αναγκασμένος να φέρνει ένα κούτσουρο μέρα παραμέρα. Τα παιδιά στριμώχνονταν στα θρανία για να χωρέσουν. Τα περισσότερα δεν είχαν βιβλία, διότι επικρατούσε μεγάλη φτώχεια. Τα κορίτσια έπρεπε να φοράνε ποδιές και τα αγόρια να είναι κοντοκουρεμένα. Αν δεν έδειχναν σεβασμό στον δάσκαλο, τους  περίμενε σκληρή τιμωρία όχι μόνο στο σχολείο αλλά και στο σπίτι.

Το εκπαιδευτικό σύστημα σήμερα είναι πιο ελεύθερο. Ο καθηγητής δεν είναι το κέντρο του κόσμου. Τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα, να συμφωνήσουν αλλά ακόμα και να διαφωνήσουν μεταξύ τους. Υπάρχουν οι ομαδικές εργασίες, για τις οποίες τα παιδιά συνεργάζονται και αλληλοβοηθούνται. Με τις εκπαιδευτικές επισκέψεις οι μαθητές γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για τον κόσμο αλλά και την τέχνη. Οι δάσκαλοι προσπαθούν να κάνουν το μάθημα με έναν ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο. Τώρα πια οι σύγχρονες αίθουσες είναι διακοσμημένες με κατασκευές, χειροτεχνίες και project παιδιών. Δεν υπάρχουν πια μαυροπίνακες αλλά διαδραστικοί πίνακες και τα παιδιά στα θρανία κάθονται δύο-δύο. Υπάρχουν ακόμα αίθουσες χημείας, πληροφορικής αλλά και γυμναστικής.

Συμπερασματικά μπορεί να πει κανείς πως η εκπαίδευση σήμερα είναι πολύ καλύτερη από τότε . Δυστυχώς όμως  τα παιδιά στην εποχή μας δεν μπορούν να τα εκτιμήσουν όλα αυτά.

                Κλειώ Τσιγκούνη (A4)

Το σχολείο του τότε και το σχολείο του σήμερα

            Το σχολείο είναι το δεύτερο σπίτι του ανθρώπου από την ηλικία των 6 ετών μέχρι την ενηλικίωσή του, άρα είναι φανερό ότι έχει ισχυρή επίδραση πάνω στην διάπλαση του χαρακτήρα του. Όμως το σχολείο δεν είναι πάντα ο φιλόξενος χώρος που όλοι ξέρουμε.

            Το σχολείο στο παρελθόν είχε αρκετές διαφορές από το σημερινό. Ας ξεκινήσουμε με την διαφορετική ενδυμασία. Τα παιδιά που πήγαιναν στο σχολείο στην περίοδο 1900-1982 φορούσαν τις σχολικές ποδιές. Κολλαριστός γιακάς, μπλε φουστίτσα, μανίκια που ανεβοκατεβαίνουν ανάλογα με τον καιρό και άσπρα σοσονάκια τα κορίτσια, ίδιο σακάκι, ίδιο παντελόνι ,ίδιο πουκάμισο και το πηλήκιό τους τα αγόρια. Αντίθετα, σήμερα τα παιδιά φοράνε στο σχολείο ό,τι ρούχα θέλουν.

Επίσης, ο τρόπος διαπαιδαγώγησης των μαθητών διαφέρει πολύ από το σημερινό σχολείο. Εκείνη την εποχή οι μαθητές δέχονταν με απόλυτη φυσικότητα την τιμωρία του δασκάλου, η οποία ήταν το ξύλο. Μερικές φορές έφερναν οι ίδιοι οι μαθητές την βίτσα στα χέρια του δασκάλου. Ακόμη και σήμερα, οι μεγαλύτεροι θυμούνται τον ήχο που έκανε η βίτσα πριν χτυπήσει πάνω στο χέρι τους. Σήμερα το κύριο συστατικό της «τιμωρίας» είναι ο διάλογος και στην χειρότερη περίπτωση μια επίσκεψη στο γραφείο του διευθυντή. Να σημειώσουμε ότι διαφορετικός είναι και ο χαρακτήρας του δασκάλου. Εκείνα τα χρόνια ο δάσκαλος διατηρούσε μια τυπική σχέση με τους μαθητές και ήταν πολύ αυστηρός. Αντίθετα, σήμερα ο δάσκαλος προσπαθεί να αναπτύξει στενή σχέση με τους μαθητές.

         Τελειώνοντας, θα ήθελα να προσθέσω ότι η κυριότερη διαφορά μεταξύ του παλιού και του καινούργιου σχολείου είναι το σχολικό υλικό. Τα χρόνια εκείνα το μόνο που είχαν ήταν μια πλάκα, ένα κοντύλι, ένα σφουγγάρι και το ταγάρι. Τα πιο πλούσια παιδιά αγόραζαν ένα βιβλίο ή μια σάκα. Από την άλλη, σήμερα το κάθε παιδί έχει δικά του τετράδια, βιβλία, τσάντες με ροδάκια και όμορφα σχέδια, στιλό και μολύβια.

         Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι το παλιό με το καινούργιο σχολείο έχουν πολλές διαφορές αλλά δεν αλλάζει ότι πάντα μας χαρίζει τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας.

        Μαρία Μαρτσούκα (A4)

Από το παλιό στο σημερινό σχολείο

Με την πάροδο των χρόνων πραγματοποιήθηκαν πολλές αλλαγές στην σχολική ζωή και στο εκπαιδευτικό σύστημα, κάποιες με αρνητικά και κάποιες με θετικά αποτελέσματα. Κάθε εποχή βέβαια έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της.

Αρχικά, στα παλιά χρόνια υπήρχε ένας δάσκαλος για όλα τα μαθήματα, σε αντίθεση με τα σημερινά που οι δάσκαλοι είναι πολλοί και διαφορετικοί για κάθε μάθημα. Ακόμα παλιά, αν οι μαθητές ήταν άτακτοι, υπήρχαν πολλοί τρόποι τιμωρίας, ο χειρότερος όμως ήταν η βίτσα. Βέβαια, σήμερα δεν γίνεται κάτι τέτοιο.

                Επιπλέον, πολλές αλλαγές έχουν πραγματοποιηθεί στα σχολικά είδη. Σήμερα οι μαθητές γράφουν σε τετράδια με στυλό και μολύβι, ενώ παλιά έγραφαν πάνω σε πλάκες με κοντύλι και σφουγγάρι. Επίσης, εμείς σήμερα έχουμε τις τσάντες του ώμου ή τις τσάντες με τα ροδάκια. Στα παλιά τα χρόνια όμως αρχικά υπήρχαν τα ταγάρια και μετά οι σάκες. Παλιά, τα βιβλία ήταν δυσεύρετα και λίγοι μαθητές είχαν. Ήταν λίγα, σε αντίθεση με τα σημερινά χρόνια που τα βιβλία είναι πολλά και μοιράζονται δωρεάν σε όλους τους μαθητές.

                 Ακόμα τα θρανία ήταν μεγάλα και διέφεραν με τα σημερινά. Πλέον τα θρανία είναι μικρά και κάθονται το πολύ δύο μαθητές σε αντίθεση με τα παλιά θρανία όπου τα παιδιά κάθονταν αρχικά ανά έξι μαζί και μετά ανά τρεις.

                Στα παλιά  χρόνια σε κάθε τάξη ήταν περίπου εξήντα με ογδόντα παιδιά,  ενώ στα σημερινά χρόνια ο μέσος όρος των παιδιών μίας τάξης είναι είκοσι πέντε.

Επίσης, παλιά, πολλά παιδιά δεν πήγαιναν σχολείο ή το σταματούσαν, όταν τελείωναν το δημοτικό, ενώ σήμερα η υποχρεωτική εκπαίδευση διαρκεί μέχρι το τέλος του γυμνασίου.

                Επιπλέον, οι μαθητές παλιά φορούσαν ποδιές, ενώ σήμερα ο καθένας μπορεί να φοράει ό,τι θέλει. Ακόμα παλιότερα, δεν υπήρχε το μάθημα της πληροφορικής, το οποίο όμως είναι απαραίτητο μετά την εφεύρεση του ηλεκτρονικού υπολογιστή.

                Σήμερα για να μαζευτούμε για την προσευχή και για να βγούμε έξω ή να μπούμε μέσα από το διάλειμμα έχουμε το ηλεκτρικό κουδούνι, παλιά όμως υπήρχε το χειροκίνητο κουδούνι.

      Ακόμα πλέον πάμε πολλές εκπαιδευτικές εκδρομές, συνήθως μία κάθε μήνα. Στα παλιά τα χρόνια όμως οι μαθητές πήγαιναν σπάνια εκδρομές και πολλές φορές δεν πήγαιναν καθόλου.

     Τέλος τα παιδιά πήγαιναν σχολείο έξι φορές την εβδομάδα, καθώς πήγαιναν και το Σάββατο, κάτι που σήμερα δεν γίνεται.

Αυτές είναι μερικές από τις πολλές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση και ωφέλησαν τους μαθητές. Είναι σημαντικό να γίνονται αλλαγές στην εκπαίδευση, ώστε τα σχολεία να μπορούν να ακολουθήσουν τις αλλαγές που γίνονται στην κοινωνία.

Χρυσάνθη Σφυρή (A4)

Πόσο άραγε έχει αλλάξει το γυμνάσιο από χτες μέχρι σήμερα;

        Από την εποχή που πήγαιναν οι παππούδες μας, οι γιαγιάδες μας και οι γονείς μας σχολείο μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Η εξέλιξη είναι η φυσιολογική πορεία των πραγμάτων και αυτήν την εξέλιξη δεν θα μπορούσε παρά να ακολουθήσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα.

        Στο παλιό σχολείο, τα παιδιά έπρεπε να φορούν ποδιά και τα αγόρια να έχουν κουρεμένα γουλί. Οι δάσκαλοι ήταν πολύ αυστηροί και για κάθε αταξία που έκαναν τα παιδιά τα χτυπούσαν με τη βέργα ή το χάρακα. Ο αριθμός των παιδιών σε μία τάξη έφτανε τα 50 ή 60 και κάθονταν σε ένα θρανίο ανά τριάδες. Το ελληνικό κράτος δεν έδινε προτεραιότητα στην παιδεία και τα χρήματα που διέθετε ήταν λιγοστά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τα κτίρια, στα οποία στεγάζονταν τα σχολεία, να είναι άθλια. Λόγω φτώχειας τα παιδιά δεν μπορούσαν να αγοράσουν βιβλία κι έτσι πολλές φορές διάβαζαν ανά τριάδες από το ίδιο. Συχνά έβλεπαν το σχολείο σαν τρόπο αποφυγής της σκληρής δουλειάς στο σπίτι, αφού ήταν υποχρεωμένα να συμβάλλουν στο οικογενειακό εισόδημα.

         Στο νέο σχολείο οι δάσκαλοι, τουλάχιστον η πλειοψηφία, είναι ευγενικοί με τα παιδιά και αυστηροί, όταν και όσο πρέπει. Τα παιδιά μπορούν να ντύνονται σύμφωνα με το γούστο τους. Οι εκπαιδευτικοί, αντί να χτυπούν τα παιδιά, συζητούν μαζί τους. Τα παιδιά κάθονται σε δυάδες και η τάξη αποτελείται από 20 με 25 παιδιά. Τα βιβλία διανέμονται δωρεάν αλλά το κράτος εξακολουθεί να μην δίνει προτεραιότητα στην παιδεία. Η μεγάλη εξέλιξη όμως είναι ότι τα παιδιά δεν είναι υποχρεωμένα να δουλεύουν και δεν υπάρχουν πια αναλφάβητοι.

         Γενικά, σε σχέση με το παλιό σχολείο έχουν γίνει ικανοποιητικές αλλαγές. Ωστόσο ακόμα δεν είμαστε σε θέση να συγκριθούμε με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης ως προς το εκπαιδευτικό σύστημα. Όπως έλεγαν και οι αρχαίοι πρόγονοί μας «Εκ παιδείας άρξασθαι»,που σημαίνει ότι όλα ξεκινούν απ' την παιδεία.

             Γιώργος Χατζηγιάννης (A4)